Trưng bày một số ít tác phẩm từ Bộ sưu tập tranh và ký họa của họa sĩ Lê Văn Xương lần này, nhà sưu tập Trương Văn Thuận và Chọn Auction hy vọng góp phần vào chuỗi sự kiện đánh dấu sự xuất hiện trở lại các tác phẩm của một nghệ sĩ tài danh, suốt đời say mê sáng tạo và đã để lại hàng ngàn tác phẩm sơn dầu, bột màu, màu nước, lụa…về phong cảnh, con người Việt Nam.

Bộ sưu tập được hình thành bởi cơ duyên qua sự thân quen của Nhà sưu tập Trương Văn Thuận cùng vợ là Nghệ sĩ ưu tú Ánh Tuyết (chủ nhân của Bình Minh Art Gallery – TP.Hồ Chí Minh) với các con của Hoạ sĩ Lê Văn Xương từ rất lâu (họ đều là các nghệ sĩ, hoạ sĩ,… làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật), và hơn thế nữa là bởi sự yêu thích tranh của họa sĩ Lê Văn Xương. Tuy nhiên, do hạn chế về không gian nên chúng tôi chỉ trưng bày hơn 20 bức tranh, ký họa phong cảnh và ba bức chân dung đặc biệt. Đó là chân dung người cha mà ông luôn kính yêu, chân dung tự họa và chân dung bà Kim Lan (thường gọi là bà Đào) – người vợ thứ ba đã chung sống với ông tại Tp. Hồ Chí Minh cho đến ngày ông mất 14/10/1988.

Lê Văn Xương, Bà Đào (Phu nhân họa sĩ), sơn dầu, 60x48cm, 1981

Họa sĩ Lê Văn Xương (1917-1988) không chỉ vẽ tranh, mà còn là nhà điêu khắc tài hoa. Ông là một trong những nghệ sĩ từng nổi tiếng và đã tổ chức các cuộc triển lãm cá nhân từ rất sớm tại Sài Gòn vào các năm 1941 và 1949 và tại thành phố Dalat năm 1951. Triển lãm cá nhân hiếm hoi thời bấy giờ và gây tiếng vang lớn là triển lãm cá nhân Hà nội 36 phố phường năm 1953 tại Nhà hát Lớn Hà Nội với 29 bức tranh về những khu phố, phong cảnh đẹp của thủ đô Hà Nội. Đây cũng là triển lãm cá nhân cuối cùng khi ông còn sống, dù tranh của ông vẫn luôn được nhiều người ưa thích và sưu tầm.

Lê Văn Xương, phố Gầm Cầu, sơn dầu, 40x50cm, 1952

Bẵng đi một thời gian dài, sự xuất hiện trở lại với công chúng yêu nghệ thuật trong những năm gần đây mới bắt đầu từ việc bức tranh Kéo pháo lên đồi (1961) được trưng bày trong triển lãm sưu tập của ông Tira Vanichtheeranon (nhà sưu tập người Thái Lan) tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Tiếp theo là ngày 17/12/2016 bức tranh lụa Thiếu nữ (chân dung con gái Y Lan của ông) được bán tại cuộc đấu giá của Lythi Auction ở TP.HCM. Triển lãm “Một tình yêu Hội hoạ” tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM từ 22/6 đến 02/7/2017 của Nhà sưu tập Trương Văn Thuận cũng chỉ trưng bày 2 bức sơn dầu của hoạ sĩ Lê Văn Xương. Cho tới triển lãm Điều kỳ diệu được con gái ông và cũng là nhà sưu tập tranh, tổ chức ngày 21/9/2018 tại TP. HCM đã trưng bày 101 tác phẩm nhân dịp kỷ niệm 101 năm ngày sinh và 30 năm ngày mất của ông là trưng bày có số lượng tác phẩm xuất hiện nhiều nhất từ trước đến nay.

Tuy nhiên, với bốn lần trở lại, vẻn vẹn 105 tác phẩm so với hàng ngàn tranh, tượng, ký họa của nghệ sĩ Lê Văn Xương từng một thời vang bóng, quả là quá ít ỏi. Nên việc tổ chức giới thiệu nhiều hơn nữa các sáng tác của ông để công chúng yêu nghệ thuật biết và hiểu hơn những giá trị của ông đã để lại, đã góp phần tạo nên một diện mạo của mỹ thuật hiện đại Việt Nam và để người ta yêu hơn đất nước, con người Việt Nam qua xúc cảm của người nghệ sĩ chân chính Lê Văn Xương.

Tiến sĩ Mã Thanh Cao

Nguyên Giám đốc bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM